Babalık davası hakkında merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz. Sorularınızı, yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuzda bizlere ulaşabilirsiniz.
Babalık Davası Nedir?
Babalık davası, evlilik birliği dışında dünyaya gelen çocuk ile baba arasındaki soybağının, tanıma yoluyla kurulmaması halinde, anne veya çocuk tarafından açılacak dava ile kurulmasını sağlayan soybağı davasıdır. Bu davanın kabulüne karar verilmesi ile çocuk ile baba arasındaki soybağı hukuken kurulmuş olur.
Medeni Kanunu 301 – Babalık Hükmü
Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler.
Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır.
Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir.
Babalık Davasının Şartları Nelerdir?
Babalık davası açılabilmesi için şu şartların gerçekleşmesi gerekir;
– Çocuğun soybağındaki baba hanesinde hiç kimsenin bulunmaması gerekir. Çocuk ile başka biri arasında mevcut babalık ilişkisi varsa bu durumda ilk olarak soybağının reddi davası açılması gerekir. Bu şekilde açılacak soybağının reddi davası ile nüfus kayıtlarına göre baba olan kişinin gerçekte baba olmadığı ispat edilmeli ve mevcut soybağının reddi sağlanmalıdır. Bu tür durumlarda mahkemece soybağının reddine karar verilmesinden sonra biyolojik baba ile soybağının kurulması için babalık davası incelenebilir.
– Davanın, anne veya çocuk tarafından açılması gerekir. Medeni Kanunun 301. maddesine göre çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini sadece anne veya çocuk isteyebilir. Bu kişiler dışındakilerin dava açma hakkı bulunmamaktadır.
– Babalık davalarında davanın babaya karşı açılması gerekir. Ancak babanın ölmesi durumunda dava, babanın mirasçılarına karşı açılır.
– Davanın, hak düşürücü süreler içerisinde açılması gerekir. Bu kapsamda anne tarafından dava açılması durumunda davanın doğumdan başlayarak bir yıl içinde açılması şarttır.
Kimler Babalık Davası Açabilir?
Babalık davasının kimler tarafından açılabileceği Medeni Kanunun 301. maddesinde düzenlenmiştir. Kanundaki düzenlemeye göre dava hakkı kural olarak anne ve çocuğa aittir. Annenin ve çocuğun dava hakkı birbirlerinden bağımsızdır. Bu sebeple anne ve çocuk, davayı ayrı ayrı açabilecekleri gibi birlikte de açabilirler.
Bu davalarda çocuğun temsili kayyım tarafından sağlanır. Bu sayede çocuğun üstün yararının tarafsız bir kişi tarafından korunması amaçlanır.
Gerçek Babanın Babalık Davası Açması Mümkün Mü?
Baba, babalık davası açamaz. Bu tür durumlarda babanın tanıma ile soybağının kurulmasını istemesi gerekir.
Dava Kime Karşı Açılır?
Babalık davaları, nüfus kayıtlarında görenmeyen ve fakat biyolojik olarak çocuğun babası olan gerçek babaya karşı açılır. Bu kapsamda davalı, biyolojik baba olduğu iddia edilen kişidir. Davalı olan baba eğer hayatta değil ise bu durumda dava onun mirasçılarına karşı açılır.
Evlilik Dışı Çocuğun Babalık Davası Nasıl İspatlanır?
Babalık davalarında ispat yükü davacı üzerindedir. Bu kapsamda davacı olan anne veya çocuk, baba olduğu iddia edilen kişinin biyolojik baba olduğunu ispat etmek zorundadır. Dava, nüfus kayıtları, DNA raporları ve uzman raporları başta olmak üzere her türlü delil ile ispat edilebilir. Özellikle DNA testleri çocuk ile baba olduğu iddia edilen kişi arasındaki kan bağının tespit etmeyi sağladığı için en önemli delillerin başında gelmektedir.
Babalık Davasında Mahkemeden DNA Testi Talebi
Davacı tarafından sunulacak dava dilekçesindeki deliller önemlidir. Bu kapsamda davacının, mahkemeden DNA testi talep etmesi gerekir. Ancak bu davalar, soybağına ilişkin bir dava olduğu için kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle hâkim tarafından kendiliğinden araştırma ilkesine tabidir. Davacı, DNA testi deliline dayanmamış olsa dahi hakim, kendiliğinden o konuda araştırma yapılmasına karar verebilir.
Mahkeme Kararıyla DNA Testi Mümkün Mü?
Babalık davalarında DNA raporları kararın verilmesinde büyük önem taşımaktadır. Soybağına ilişkin davalarda tarafların, sağlık yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermesi zorunludur. Bu sebeple babalık davalarında tarafların bu yükümlülükleri yerine getirmemeleri veya yerine getirmekten kaçınmaları halinde hakim, gerekli önlemleri alarak DNA testinin yapılmasını zorla yapılmasını sağlayabilir.
Avukat Yaşar Öksüz’ün Milliyet’te yayınlanan yazılarını buradan okuyabilirsiniz.
Babalık Davası Açma Süresi Nedir?
Babalık davalarında annenin, çocuğun doğumundan itibaren bir yıl içinde davasını açması gerekir. Çocuk ile biyolojik baba dışında başka bir kişi ile soybağı varsa mevcut soybağının kaldırılması gerekir. Bu durumlarda annenin dava hakkı, soybağının reddi davası kararının kesinleşmesinden itibaren başlayacak şekilde bir yıldır. Anne, haklı nedenlerle dava açamamış olabilir. Bu durumlarda haklı nedenin ortadan kalkmasından itibaren bir ay içinde davanın açılması gerekir.
Ayrıca çocuk, henüz anne karnındayken de babalık davası açılması mümkündür.
Kanundaki bir yıllık süre, zamanaşımı olmayıp; hak düşürücü niteliktedir. Bu sebeple hakim, süre konusunda bir itiraz olmasa dahi süre ile ilgili hususları kendiliğinden dikkate alabilir. Davalı da davanın her aşamasında hak düşürücü süre iddiasında bulunabilir.
Medeni Kanunu 303 – Hak düşürücü süreler
Babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer.
Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.
Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir.
Babalık Davası Çocuğun Dava Açma Süresi
Babalık davasının çocuk tarafından açıldığı durumlarda herhangi bir hak düşürücü süre düzenlenmemiştir. Bu nedenle çocuk, dilediği zaman babalık davası açabilir.
Annenin Mali Hakları Nelerdir?
Babalık davası ile birlikte talep edilebilecek mali haklar kanunda düzenlenmiştir. Kanundaki düzenlemeye göre annenin isteyebileceği maddi talepler şunlardır;
- Doğum giderleri,
- Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderleri,
- Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler.
Anne bu talepleri kural olarak babaya yöneltir. Ancak babanın vefat etmesi durumunda bu talepler, babanın mirasçılarından istenebilir. Üstelik çocuğun ölü doğmasında dahi bu giderlerin istenilmesi mümkündür. Doğum sebebiyle anneye yapılan ödemeler olmuşsa, bu ödemeler de hakkaniyet ölçüsünde indirilir.
Medeni Kanunu 304 – Annenin Mali Hakları
Ana, babalık davası ile birlikte veya ayrı olarak baba veya mirasçılarından aşağıdaki giderlerin karşılanmasını isteyebilir:
1. Doğum giderleri,
2. Doğumdan önceki ve sonraki altışar haftalık geçim giderleri,
3. Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler.
Çocuk ölü doğmuş olsa bile hâkim, bu giderlerin karşılanmasına karar verebilir.
Üçüncü kişiler veya sosyal güvenlik kuruluşlarınca anaya yapılan ödemeler, hakkaniyet ölçüsünde tazminattan indirilir.
Ayrıca babalığın mahkeme kararı ile tespitinden sonra anne, iştirak nafakası talebinde bulunma hakkına sahiptir. Bu tür durumlarda baba da velayet davası açabilir.
Sık Sorulan Sorular
Babalık davaları aile hukukundan kaynaklanan davalardır. Bu sebeple bu davalarda görevli mahkeme, aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı durumlarda dava, asliye hukuk mahkemesinde açılır.
Babalık davalarında yetkili mahkeme ise davanın taraflarından birinin dava sırasındaki veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesidir. Bu kapsamda davayı açan anne veya çocuk, dilerse çocuğun doğum yerindeki mahkemede dilerse taraflardan birinin ikametinin bulunduğu mahkemede dava açabilir.