
Boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi hakkında merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz. Sorularınızı, yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuzda bizlere ulaşabilirsiniz.
- 1. Boşanma Nedenleri Nelerdir?
- 2. Boşanma Süreci Nasıl İlerler?
- 3. Boşanma Kararının Kesinleşmesi Nedir?
- 4. Boşandıktan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açma Süresi
- 5. Boşandıktan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açma Süresi Ne Zaman Başlar?
- 6. Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
- 7. Mal Paylaşımı Davası Ne Kadar Sürer?
Boşanma Nedenleri Nelerdir?
Boşanma nedenleri Medeni Kanun’da sınırlı olarak sayılmaktadır. Bu kapsamda şu nedenlerin bulunması durumunda eşler boşanma davası açabilir:
- Zina nedeniyle boşanma
- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış nedeniyle boşanma
- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle boşanma
- Terk nedeniyle boşanma
- Akıl hastalığı nedeniyle boşanma
- Evlilik birliğinin temelden sarsılması nedeniyle boşanma
Bunlardan evlilik birliğinin temelden sarsılması genel boşanma nedeni olarak sayılırken diğer nedenler özel boşanma nedeni olarak adlandırılır. Boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi bakımından, eşlerin hangi nedenle boşandıklarının bir önemi bulunmamaktadır.
Boşanma Süreci Nasıl İlerler?
Eşler, evlilik birliğini boşanma davası ile sonlandırabilir. Boşanma davası ise anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davası olarak iki farklı şekilde açılabilir.
Anlaşmalı boşanma davasında taraflar boşanma ve boşanmanın sonuçları üzerinde anlaşmış bulunduğundan yalnızca bir duruşma yapılır, hakim tarafların iradelerini serbestçe açıkladığına kanaat getirdiğinde boşanma kararını verir. Anlaşmalı boşanma davasını eşler birlikte mahkemeye başvurarak açar. Bununla birlikte eşlerden birinin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi ile de anlaşmalı boşanma davası görülebilir. Anlaşmalı boşanma davaları ortalama 1-1.5 ay içerisinde sonuçlanmaktadır.
Evlilik birliğini sona erdiren bir diğer dava çekişmeli boşanma davasıdır. Esasen Medeni Kanun’da ‘‘çekişmeli boşanma davası’’ adı altında bir düzenleme yer almamaktadır. Ancak uygulamada yukarıda sayılan sebeplere dayanılarak açılan boşanma davalarına çekişmeli boşanma davası denilmektedir. Çekişmeli boşanma davası eşlerden birinin boşanmak isteyip diğerinin istemediği veya ikisinin de boşanma konusunda anlaştığı ancak velayet, iştirak nafaka, yoksulluk nafakası, boşanmada tazminat veya boşanmada mal paylaşımı gibi boşanmaya bağlı sonuçlar üzerinde uyuşmazlığa düştüğü durumlarda eşlerden biri tarafından açılır.
Davanın açılması ile birlikte dilekçeler aşaması başlar. Boşanma davaları, yazılı yargılama usulüne tabidir. Bu sebeple tarafların ikişer dilekçe sunma hakkı bulunur. Dilekçeler verildikten sonra ön inceleme ve tahkikat duruşmaları yapılır. Bu aşamada hakim tedbir nafakası ve geçici velayet, aile konutunun eşlerden birine özgülenmesi gibi geçici tedbirleri alabilir. Deliller toplanır, tanıklar dinlenir, ihtiyaç varsa bilirkişi incelemesi yapılır. Çekişmeli boşanma davasına bakan hakim tarafların kusur değerlendirmelerini yapar, buna bağlı olarak boşanma ve boşanmaya bağlı sonuçlar hakkında kararını verir.
Çekişmeli boşanma davaları uygulamada 1-2 yıl arasında sürmektedir. Ancak karara itiraz edilmesi durumunda istinaf incelemesinin ve temyiz incelemesinin de beklenilmesi gerekir. Çekişmeli boşanma davalarında, hakimin takdirine bağlı olarak boşanma ve sonuçları üzerinde karar verilir. Bu sebeple anlaşmalı boşanma gibi bir duruşmada sona ermesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi boşanma süreci sonrasında başlamaktadır.
Boşanma Kararının Kesinleşmesi Nedir?
Boşanma kararının hukuki sonuç doğurması için kararın kesinleşmesi gerekir. Boşanma davası sonucunda hakimin boşanma kararını verdiği anda karar kesinleşmez. Tarafların karara itiraz hakkı bulunur. Boşanma kararını veren hakim bir ay içinde gerekçeli karar yazar. Bu gerekçeli kararın kendilerine tebliğinden itibaren tarafların itiraz hakkı iki hafta içinde kullanılmalıdır.
İki hafta içinde taraflardan biri karara itiraz ettiğinde dosya istinaf mahkemesi olan Bölge Adliye Mahkemesine gönderilir. Böylece taraflar itiraz hakkını kullanarak kararın kesinleşmesinin önüne geçmiş olur. İstinaf incelemesi sonrasında temyiz incelemesinde bulunmak da mümkündür.
Boşanma kararının kesinleşmesi için tarafların iki haftalık itiraz süresini sessiz geçirmeleri yeterlidir. Dolayısıyla iki haftalık itiraz süresinin sessiz geçirilmesi durumunda da bu sürenin sonunda karar kesinleşir. Gerekçeli karara ilgililer tarafından süresi içinde itiraz edilmediğinde boşanma kararı kesinleşir. Boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren başlar.
Anlaşmalı Boşanmada Kararın Kesinleşmesi
Boşanma kararının kesinleşmesi bakımından boşanma davasının anlaşmalı veya çekişmeli görülmesi arasında bir fark bulunmamaktadır. Anlaşmalı boşanma davasında tarafların boşanma ve boşanmaya bağlı tüm sonuçlarda anlaşılmış bulunması dolayısıyla boşanma kararına itiraz edilmeyeceği yönünde bir yanılgı vardır. Ancak hakimin gerekçeli kararı yazarken maddi hata yapabilecek olması göz önüne alındığında anlaşmalı boşanma kararı bakımından da itiraz mümkündür ve itiraz hakkının süresi içinde kullanılmamış olması durumunda karar kesinleşecektir.
Çekişmeli Boşanmada Kararın Kesinleşmesi
Çekişmeli boşanma davası sonucunda hakim boşanma ile birlikte velayet, nafaka, tazminat gibi konularda kararını verir. Ancak bu kararı vermesi ile taraflar resmen boşanmış olmaz. Zira kararın kesinleşmesi için itiraz süresinin geçmesi ve itiraz hakkının kullanılmamış olması gerekmektedir. Hakimin gerekçeli kararındaki bir husus bakımından istinaf kanun yoluna başvurmak isteyen taraf iki hafta içinde karara itiraz etmelidir. Gerekçeli kararın kendilerine tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde ilgililerin sessiz kalması halinde boşanma kararı kesinleşecektir.
Boşanma Davalarında Kısmi Kesinleşme Şerhi Verilmesi
Taraflar boşanmanın velayet, nafaka gibi ferileri hakkında verilen yerel mahkeme kararına itiraz etmek isteyip bununla birlikte boşanma yönünden kararının kesinleşmesini talep edebilir. Bunun sebebi istinaf yargılamasının çok uzun sürmesi ve bu süreçte boşanma yönünden bir itirazı bulunmayan tarafların hukuken evli sayılmasının ve boşanmanın hüküm doğurmamasının birtakım zorluklara yol açmasıdır. Bu kapsamda kısmi kesinleşme şerhi, boşanma yönünden kararın kesinleşmesini ancak tarafların itiraz ettikleri hususlar bakımından kararın istinaf mahkemesine gönderilmesini sağlayan bir kurumdur.
Kısmi kesinleşme şerhini taraflar kararı veren yerel mahkemeden talep edebilirler. Taraflar aynı zamanda kısmi kesinleşme şerhinin nüfus müdürlüğünce işlenmesi için buraya müzekkere yazılmasını talep edebilirler. Bunun sonucunda kusur, nafaka, tazminat gibi hususlar bakımından dosya Bölge Adliye Mahkemesine taşınırken taraflar resmen boşanmış sayılacaktır. Boşanmış eşler artık buna bağlı sonuçlardan yararlanabilecek, sözgelimi başkalarıyla evlenebilecek veya kadın eş soyadını değiştirebilecektir.
Boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi, kısmi kesinleşme şerhi verilmesi durumunda da başlar. Bu konuda daha detaylı bilgi almak için boşanma avukatından destek almakta fayda bulunmaktadır.
Avukat Yaşar Öksüz’ün Milliyet’te yayınlanan yazılarını buradan okuyabilirsiniz.
Boşandıktan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açma Süresi
Boşanmaya bağlı sonuçlardan biri de eşlerin evlilik birliği içinde sahip olduğu malların aralarında tasfiyesi, diğer adıyla boşanmada mal paylaşımı sürecidir. Mal paylaşımı konusunda boşanma davasına bakan mahkeme karar veremez, bunun için eşlerden biri tarafından ayrı bir dilekçe ile yetkili ve görevli mahkemede mal paylaşımı davası açılmalıdır. Boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi bir zamanaşımına tabidir. Buna göre boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıldır. Boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi kaçırılırsa dava açma hakkı zamanaşımına uğrar ve artık dava açılmaz.
Boşandıktan Sonra Mal Paylaşımı Davası Açma Süresi Ne Zaman Başlar?
Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi bir zamanaşımı süresine bağlıdır. Bu süre boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren başlar ve on yıldır. Boşanmış eşler mal rejiminin tasfiyesi için on yıl içinde dava açmazsa katılma alacağı gibi mal rejiminden kaynaklanan hakları zamanaşımına uğramış olacaktır. Dolayısıyla boşandıktan sonra mal paylaşımı davası açma süresi boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren başlar.
Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Boşanma evlilik birliğini sona erdiren bir sebep olduğundan eşlerin evlilik birliği içinde sahip olduğu malların boşanma sonucunda tasfiye edilmesi gerekmektedir. Bu tasfiye eşlerin evlilik birliği içinde tabi oldukları rejime göre yapılacaktır. Dolayısıyla boşanmada mal paylaşımı için önce eşlerin tabi oldukları mal rejimine bakılmalıdır.
Türk hukuk sistemine göre eşler, edinilmiş mallara katılma, mal ayrılığı, paylaşmalı mal ayrılığı ve mal ortaklığı olmak üzere dört mal rejiminden birine tabi olabilir. Eşlerin evlilik birliği kurulurken veya kurulduktan sonra halk arasında evlilik sözleşmesi adıyla bilinen mal rejimi sözleşmesi yaparak tabi olacakları mal rejimini belirlemesi mümkündür. Böyle bir sözleşme mevcutsa mal paylaşımı eşlerin kararlaştırdığı mal rejimine göre, evlilik sözleşmesi yapmayan eşler bakımından ise yasal mal rejimine göre yapılacaktır. 2002 tarihinden itibaren yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılma rejimi olarak uygulanmaktadır.
Edinilmiş mallara katılma rejimine göre yapılacak mal paylaşımında eşlerin kişisel malları tasfiyenin dışında tutularak evlilik birliği içinde karşılığını vererek edindikleri mallar eşit şekilde paylaştırılır.
Mal Paylaşımı Davası Ne Kadar Sürer?
Mal paylaşımı davalarında süre, dava konusu mallara ilişkin ihtilafların karmaşıklığına ve mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişkenlik göstermektedir. Mal paylaşımı davasının boşanma davası ile aynı tarihte ayrı bir dava olarak açılması halinde; mal paylaşımı davası ile ilgili yargılama sürecini yürütecek olan mahkeme, taraflar arasında görülmekte olan boşanma davasının kesinleşmesini, mal paylaşımı davası için bekletici mesele yapar. Bu durumda öncelikle boşanma davası yargılaması yapılır. Boşanma davasının kesinleşmesi ortalama olarak 2 yıl sürmektedir. Boşanma kararının kesinleşmesinden sonra ise mal paylaşımı davası görülmeye başlanır. Mal paylaşımı davaları ise Yerel Mahkemede ortalama 1,5 – 2 yıl sürmektedir.