Boşanmadan nafaka hakkında merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz. Sorularınızı, yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuzda bizlere ulaşabilirsiniz.
Boşanmadan Nafaka Nedir?
Nafaka, bir kimsenin bakım ve ihtiyaçları için kanunen ödemekle yükümlü olan kişinin ödemesine karar verilen bir miktar paradır. Nafakaya genellikle boşanma davaları sonucunda hükmedildiğine rastlanmaktadır. Bununla birlikte Türk Medeni Kanunu eşlerin boşanmadan nafaka talep edebileceğini ve bunun üzerine nafaka ödenmesine karar verilebileceğini düzenlemiştir.
Türk Medeni Kanunu 197 – Birlikte yaşamaya ara verilmesi
Eşlerden biri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir.
Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır.
Eşlerden biri, haklı bir sebep olmaksızın diğerinin birlikte yaşamaktan kaçınması veya ortak hayatın başka bir sebeple olanaksız hâle gelmesi üzerine de yukarıdaki istemlerde bulunabilir.
Eşlerin ergin olmayan çocukları varsa hâkim, ana ve baba ile çocuklar arasındaki ilişkileri düzenleyen hükümlere göre gereken önlemleri alır.
Kanundaki düzenlemeye göre eşlerden her biri kendisinden ortak hayatın sürdürmesi beklenmeyecek ölçüde huzuru, güvenliği tehlikeye düştüğünde ayrı yaşama hakkına sahiptir. Bu hakkını kullanıp ayrı yaşamaya başlayan eş, diğer tarafın ödeyeceği bir miktar parasal katkıya hükmetmesini hakimden talep edebilir. Hakim haklı sebebin bulunup bulunmadığını araştırıp nafakaya bu doğrultuda hükmeder.
Aynı şekilde diğer tarafın haklı bir sebebi olmaksızın ayrı yaşaması veya ortak hayatın başka bir sebeple imkansız hale gelmesi durumunda da bunu talep etmesi mümkündür. Buna önlem nafakası da denilmektedir. Böylece uygulamada kişilerin nafaka almak için boşanma davası açmasına gerek bulunmamakta, boşanmadan da bu nafakayı alabilmeleri mümkündür.
Boşanmadan Nafaka Alınır Mı?
Nafaka, çoğunlukla boşanma sonucuyla birlikte hükmedilen taraflardan boşanma sebebiyle yoksulluğa düşen daha az kusurlu tarafa veya ortak çocuğun velayeti kendinde bulunan tarafın çocuğun ihtiyaçları için alabildiği bir miktar para olarak tanımlanabilir.
Tarafların evlilik birliğini devam ettirirken de birbirine nafaka ödemesine karar verilebileceği kanunda düzenlenmiştir. Bunun bazı şartları bulunmaktadır. Bu şartlar:
- Eşler arasında resmi nikahın bulunması
- Bir tarafın birlikte yaşamaya ara vermesi
- Birlikte yaşamaya ara vermesinde haklı bir neden bulunması.
- Nafaka talepli bir dava açılması.
Yargıtay, fiziksel veya psikolojik her türlü şiddete, hakarete maruz kalan, aldatılan, evden kovulan kişinin ayrı yaşamasında haklı sebep olduğunu kabul etmektedir.
Sonuç olarak eşler ayrı yaşamaya başladıysa ve ayrı yaşamalarını haklı kılacak bir sebep de mevcutsa hakim eşlerden birinin istemi üzerine gerekli mali düzenlemeleri yapacaktır. Bu kapsamda ayrı yaşamasını haklı kılacak sebebi bulunan eşe bir miktar nafaka ödenmesine karar verilebilir.
Eşler aile konutunda birlikte yaşamaya devam ederken de hakimden birbirlerine yapacakları parasal katkıyı belirlemesini isteyebilirler. Ancak buna uygulamada sıklıkla rastlanmamaktadır.
Avukat Yaşar Öksüz’ün Milliyet’te yayınlanan yazılarını buradan okuyabilirsiniz.
Boşanmadan Nafaka Alabilir miyim?
Kanun nafakaya sadece boşanma halinde değil, eşlerin evlilik birliğini devam ettirdiği sırada talep ederlerse de hükmedilebileceğini düzenlemiştir. Bunun kapsamına eşlerin ortak yaşamı devam ettirdiği veya ayrı yaşadığı ihtimallerinde ödenecek nafaka dahildir.
Uygulamada pek sık rastlanmamakla birlikte eşler aynı konutu paylaşmaktayken de Türk Medeni Kanunu 196. maddesine dayanarak birbirlerine yapacakları parasal katkıyı belirlemesini hakimden isteyebilirler. Burada hakim tarafların sosyal ve ekonomik durumu, çalışıp çalışmadıkları, ev işlerini kimin gördüğü, çocuğa hangi tarafın baktığı gibi konuları değerlendirip taraflar arasındaki parasal katkıyı belirleyecektir.
Evlilik birliğini sonlandırmadan nafaka almanın bir yolu da ayrı yaşamada haklı sebebi bulunan eşin Türk Medeni Kanunu 197. madde kapsamında nafaka talep etmesidir. Bunun için bu istemde bulunan taraf bakımından ortak hayatın kişiliğini, güvenliğini ve ailenin huzurunu tehlikeye düşürüyor olmalıdır.
Sonuç olarak bu şartlar gerçekleştiğinde boşanmak istemeyen eş de boşanmadan nafaka alabilecektir.
Boşanmadan Tedbir Nafakası
Medeni kanun dört tür nafaka öngörmüştür. Bunlar tedbir nafakası, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakasıdır.
Tedbir nafakası çoğunlukla boşanma davası açıldıktan sonra bu dava görülürken taraflardan birinin boşanma davası açılması sebebiyle yoksulluğa düşmesi durumunda diğer tarafın ödemesine hükmedilen bir miktar paradır.
Ortak çocuğun boşanma sürecinde tedbiren taraflardan birine bırakılması halinde de çocuk lehine velayet hakkı sahibine bu nafakanın ödenmesine hükmedilebilecektir. Bu nafaka geçici velayet kararı verilmekte ve nafaka konusunda da bir tedbir alınmaktadır. Bu nafaka boşanma kararı kesinleşinceye kadar ödenir.
Boşanmadan alınabilecek nafaka ise mahiyeti gereği önlem nafakası olarak adlandırılır. Türk Medeni Kanunu madde 195-197 uyarınca eşlerden biri evlilik birliğinin gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirmiyor veya eşler arasında evlilik birliğine ilişkin bir konuda uyuşmazlık ortaya çıktıysa hakim taraflardan birinin istemi üzerine bir değerlendirme yaparak birinin diğerine ödeyeceği önlem nafakası hükmündeki parasal katkıyı belirler.
Dolayısıyla yukarıda sayılan sebeplerden ötürü hükmedilecek nafaka önlem nafakası adı altında ödenir, tedbir nafakası istenmesi için açılmış bir boşanma veya ayrılık davası olması gerekmektedir.
Boşanmadan Çocuk Nafakası
Boşanmadan nafaka kararı verilmesi bir önlem niteliğindedir. Dolayısıyla ödenmesine hükmedilen nafaka da önlem nafakası olacaktır. Çocuk nafakası olarak bilinen iştirak nafakası ise boşanma sonucunda ödenmesine hükmedilecek bir nafakadır. Boşanma sonucunda ortak çocuğun velayeti kendisine bırakılan tarafa ödenecek, ortak çocuğun ihtiyaçlarına her iki tarafın da maddi gücü oranında katılmasını sağlamak için öngörülmüş bir nafakadır. Bu tür nafaka boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren çocuk 18 yaşını doldurana kadar ödenir.
Dolayısıyla çocuk nafakası esasen boşanma sonucunda ödenir. Ancak iştirak nafakası adı altında olmasa da boşanmadan da çocuk lehine bir nafakaya hükmedilebilmesi mümkündür. Taraflar boşanmadan çocuk için hükmedilecek nafaka da önlem nafakası mahiyetinde ödenecektir.
Boşanmadan Nafakaya İtiraz
Eşlerin boşanmadan nafaka alabilmesi onların ayrı yaşamaya başlaması ve bunun haklı bir sebebe dayanmasına bağlıdır. Haklı sebep somut olaya göre değerlendirilecektir. Örneğin eşlerden biri diğerine fiziksel, psikolojik, cinsel, ekonomik ve her türlü şiddet uyguluyorsa veya ortak çocuğa bakmıyor, ailenin huzurunu ve güvenliğini ciddi tehlikeye düşürüyorsa diğer eşin ayrı yaşamakta haklı sebebinin bulunduğu kabul edilir.
Sonuç olarak boşanmadan nafaka alınabilmesinin şartlarından biri nafaka talep eden eşin ayrı yaşamasını haklı kılacak bir sebebin bulunmasıdır. Zamanla bu sebeplerin ortadan kalkması mümkündür. Eğer bu sebepler ortadan kalktıysa ve bu ispat edilebiliyorsa nafakanın kaldırılması davası açılarak buna itiraz edilmesi mümkündür.
Boşanmadan Nafaka Dilekçe Örneği
Boşanmadan nafaka alınabilmesi için görevli ve yetkili mahkemede bir dava açılmalıdır. Bunun için de bir dilekçe yazılması gerekir. Bu dilekçeyi yazmak için önce görevli ve yetkili mahkemenin belirlenmesi gerekmektedir. Boşanmadan nafaka davası dilekçesi, önlem alınmasını talep eden eşin yerleşim yeri aile mahkemesine hitaben yazılır.
Bu dilekçede bulunması gereken hususlar sırasıyla davacı ve vekilinin kimlik bilgileri, davalı ve kimlik bilgileri, konu, nafaka talebine ve sebeplerine ilişkin detaylı açıklamaları içeren açıklamalar bölümü, hukuki deliller ve talep ve sonuçtur.
