Mehir senedi geçerlilik şartları hakkında merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz. Sorularınızı, yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuzda bizlere ulaşabilirsiniz.
Mehir Nedir?
Mehir, eşlerden birinin diğerine karşılıksız olarak verdiği veya vermeyi taahhüt ettiği bir miktar para, altın veya malvarlığıdır. Mehir, evlilik birliğinin kurulması sırasında verilebileceği gibi evlilik birliği devam ederken de verilebilir.
Mehir Geçerli Mi?
Mehir, temelinde İslam hukukuna dayanmaktadır. Kanunlarımızda ise mehir konusunda özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Ancak eşlerin birbirine bir miktar para veya mal vermesini yasaklayan bir hüküm bulunmamaktadır. Bu sebeple eşlerin birbirlerine verdiği mehir hukuken geçerlidir.
Yargıtay; mehiri, bağışma kapsamında değerlendirmektedir. Mehir senedi de bağışlama vaadi olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla mehir hukuken geçerli ve korunan bir alacak hakkıdır.
Mehri Muaccel Mehri Müeccel
Mehir; mehr-i muaccel ve mehr-i müeccel olarak ikiye ayrılır. Mehr-i muaccel, evlenme anında veya nişanlanınca peşin olarak ödenen mehirdir. Mehr-i müeccel ise ödenmesi belirli bir şarta veya vadeye bağlanan mehirdir. Örneğin erkeğin, boşanma durumunda kadına 100 gram altın ödemeyi taahhüt etmesi, mehri müeccel olarak kabul edilmektedir.
Mehir Ne İstenir?
Mehir konusunda herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Mehir, bir miktar altın olabileceği gibi bir taşınmaz da olabilir. Aynı şekilde bir araba verilmesi veya tahsil kabiliyeti olan bir hakkın devredilmesi de mehir olarak istenebilir.
Mehir Ne Zaman Verilir?
Mehir, mehri muaccel olarak düzenlenmişse evlenme sırasında verilmesi gerekir. Mehri müeccel olarak düzenlenen mehir bakımından ise belirlenen şartın gerçekleşmesi veya vadenin dolması gerekir. Bu kapsamda mehri muaccelin, boşanma kararının kesinleşmesi sonrasında istenebilmesi mümkündür.
Mehir Boşanınca Mı Verilir?
Mehir, mehri muaccel ve mehri müeccel olarak ikiye ayrılmaktadır. Mehri muaccel, evlenme esnasında ödenir. Mehri müeccel ise şartın gerçekleşmesi durumunda ödenir. Bu şart genellikle boşanmanın gerçekleşmesidir. Dolayısıyla mehir, kural olarak boşanınca verilir.
Mehir Senedi Nedir?
Mehir senedi, eşlerden birinin diğerine belirli bir mal veya parayı vermeyi yazılı olarak taahhüt ettiği sözleşmedir. Mehir senedinin geçerli olabilmesi için yazılı olarak düzenlenmesi gerekir. Mehir senedi, Borçlar Kanununun 288. maddesinde düzenlenen bağışlama vaadi sözleşmesi olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda mehir senedine dair uyuşmazlıklarında Borçlar Kanunun ilgili hükümleri uygulanmaktadır.
Mehir senedine konu mal, para veya diğer maddi değerler hediye olarak kabul edilir. Bu kapsamda kendisine bu malvarlıkları bağışlanan eşin kişisel malı olur. Kişisel mal niteliğinde olan bu mallar da mal paylaşımı davasında paylaşım dışında tutulur.
Mehir Senedi Geçerlilik Şartları
Mehir senedi, bağışlama vaadi sözleşmesi olarak kabul edilmektedir. Mehir senedi geçerlilik şartları bakımından Borçlar Kanunundaki bağışlama vaadi sözleşmesi şartlarına bakmak gerekir. Kanundaki şartlara göre mehir senedi geçerlilik şartları şunlardır;
- Mehir senedinin yazılı şekilde yapılması gerekir.
- Mehir senedinin ahlaka ve kamu düzenine aykırı olmaması gerekir.
- Mehir senedinin konusunun belirli olması ve kullanılması yasak olmayan şeylerden oluşması gerekir.
- Mehir senedinin karşılıksız olması gerekir.
Yukarıda ifade ettiğimiz mehir senedi geçerlilik şartlarının sağlanması durumunda mehir senedi ile bağışlanması taahhüt edilen malvarlığı istenebilir.
Mehir Senedi Yoksa Ne Olur?
Mehir senedinin olması, mehir senedi geçerlilik şartları arasındadır. Bu sebeple mehir senedi bulunmadığı durumlarda, mehir senedi geçerlilik şartları sağlanamayacağı için alacak talebinde bulunmak da hukuken mümkün değildir. Ancak kanunda senetle ispat kuralının istisnaları da düzenlenmiştir. Bu istisnai durumlardan birinin olup olmadığı bakımından ise boşanma avukatından hukuki destek alınması gerekir.
Avukat Yaşar Öksüz’ün Milliyet’te yayınlanan yazılarını buradan okuyabilirsiniz.
Anlaşmalı Boşanmada Mehir Verilir Mi?
Anlaşmalı boşanma, eşlerin boşanma ve boşanmanın bütün sonuçları üzerinde anlaştıkları durumda açılan boşanma davasıdır. Anlaşmalı boşanmada hakim, eşlerin hazırladığı protokol doğrultusunda karar verir. Bu sebeple anlaşmalı boşanmada eşlerin; velayet, nafaka, tazminat ve mal paylaşımı konularında tam olarak anlaşmaları gerekir.
Anlaşmalı boşanmada mehir verilmesi mümkündür. Ancak eşlerin, mehir alacağı bakımından anlaşması şarttır. Anlaşmalı boşanma protokolünde eşler, mehir alacağından açıkça feragat etmiş olmalıdır. Mehir alacağından açıkça feragat edilmediği durumlarda mehir alacağı hakkı devam eder. Bu durumlarda boşanma kararı kesinleşmiş olsa dahi mehir alacağı davası açmaları mümkündür. Bu yöndeki haklar bakımından anlaşmalı boşanma avukatından destek alınması gerekir.
Boşanma Davasında Mehir Talebi
Boşanma davasında mehir talebinde bulunmak mümkündür. Ancak mehir alacağı, boşanma davasından bağımsız şekilde ayrı bir dava ile istenmelidir. Zira boşanma davası ile mehir alacağı davasının birlikte açılması, yargılamanın karışmasına ve alacakların geç elde edilmesine neden olur. Dolayısıyla boşanma davasında mehir talebi, mehir ödemeyi taahhüt eden eşin ikamet ettiği aile mahkemesinde açılacak ayrı bir dava ile istenmelidir.
Boşanma davasında mehir talebi bakımından öncelikle mehir senedi geçerlilik şartları sorgulanmalıdır. Bu kapsamda öncelikle Borçlar Kanunu uyarınca bağışlama vaadi sözleşmesi olarak nitelendirilebilecek bir mehir senedi olması şarttır. Mehir senedi geçerlilik şartları sağlanmadan açılan davanın reddine karar verilir.
Mehir Alacağı Davası
Mehir alacağı davası, mehir senedi geçerlilik şartlarının sağlanması durumunda ödenmeyen mehrin ödenmesi için açılan bir davadır. Mehir alacağı davası, boşanmanın feri niteliğinde olmadığı için ayrı bir dava ile açılması gerekir. Mehir alacağı davası, mahiyeti itibariyle bir alacak davasıdır. Bu sebeple bu davalarda, davanın değerine göre harç ödenir. Davanın kazanılması durumunda ise yapılan masraflar davalı eşten istenebilir.
Mehir alacağı davalarında görevli mahkeme, aile mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise davalının yerleşim yeri mahkemesidir.
Mehir Alacağı Davasında İspat
Mehir alacağı davası, mehir senedi adı verilen yazılı belge ile ispatlanabilir. Bu yazılı belge mehir senedi borçlusu olan eş tarafından imzalanmış olmalıdır. Mehir alacağı davasında tanık, takdiri delil niteliğindedir. Davacı, sunacağı mehir senedini tanık anlatımlarıyla destekleyebilir. Mehir alacağı davalarında yemin delilinin kullanılması da mümkündür.
Mehir Alacağı Davası Ne Zaman Açılır?
Mehir alacağı davası, mehir senedinde belirlenen şartın gerçekleşmesi veya vadenin dolması ile birlikte açılabilir. Bu kapsamda mehir senedi, eşlerin boşanmalarına karar verilmesi şartına bağlı olarak düzenlenmişse boşanma kararının kesinleşmesi ile birlikte mehir alacağı davası açılabilir. Mehir alacağı, boşanma davası ile birlikte açılabilir. Ancak ayrı bir dava ile açılması daha doğrudur.
Mehir alacağı davası bir alacak davası olması sebebiyle bir zamanaşımı süresine tabidir. Buna göre mehir alacağı davası zamanaşımı, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren on yıldır. Dava, on yıl içinde açılmadığında zamanaşımına uğrar.
Boşanmada mehir alacağı talebi, ziynet alacağı davası ile birlikte de açılabilir. Bu durumda açılacak ziynet alacağı davasında, talep edilecek ziynet eşyaları ile boşanma davasında mehir talebini bildirilmesi gerekir.
Mehir Senedinin İptali
Eşler arasında bir boşanma durumu ortaya çıktığında eşler; mehir nedir, mehir ne istenir, mehir ne zaman verilir, mehir boşanınca mı verilir, mehir senedi nedir ve mehir senedi geçerlilik şartları sorularını sormaktadır. Ancak mehir senedinin iptali de mümkündür.
Mehir senedi, hukuken bağışlama vaadi sözleşmesi niteliğindedir. Bağışlama vaadi sözleşmelerinin, Borçlar Kanununda yer alan şartların sağlanması durumunda iptali mümkündür. Dolayısıyla kanunda aranan şartların gerçekleşmesi durumunda mehir senedinin iptalini sağlanabilir. Bu konuda detaylı bilgi için boşanma avukatı ile görüşülmesi gerekir.
