Nüfus kaydının düzeltilmesi davası hakkında merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz. Sorularınızı, yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuzda bizlere ulaşabilirsiniz.
Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Nedir?
Nüfus kaydı, kişilerin adının, soyadının, kimlik numarasının, doğum tarihinin ve medeni durumları gibi bilgilerin yer aldığı kayıt sistemidir. Nüfus kaydının tutulması sırasında zaman zaman hataların veya eksikliklerin yaşanması muhtemeldir. Bu eksikliklerin veya hataların giderilmesi için açılan davalara ise nüfus kaydının düzeltilmesi davası denilmektedir.
Nüfus kaydındaki hatalar veya eksiklikler, kişinin günlük yaşamında birçok sorunla karşı karşıya kalmasına neden olabilir. Söz gelimi bir kişinin nüfus kaydında doğum tarihinin hatalı yazılması durumunda emeklilik bakımından hak kayıpları ortaya çıkabilir. Aynı şekilde kişinin aslında gerçek ailesinin nüfus kütüğüne bağlı olmaması durumunda çocuğun velayeti, nafaka alması ve hatta miras hukukundan kaynaklanan haklarını kullanmasında hak kayıpları ortaya çıkabilir. Bu tür durumlarda nüfus kaydının düzeltilmesi davası açılarak hataların giderilmesi mümkündür.
Bu dava, bir kişinin resmi nüfus kayıtlarında yer alan bilgilerinde meydana gelen hataların veya eksikliklerin düzeltilmesi amacıyla açılır. Yapılacak yargılama sonrasında nüfus kayıtlarında doğru olmayan kayıtlar düzeltilir ve aile kütüğüne düşürülmüş nüfus kaydının bir kısmının “düzeltilmesi” veya “değiştirilmesi” şeklinde karar verilir.
Kimler Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Açabilir?
Nüfus kaydının düzeltilmesi için dava açma hakkı kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardandır. Bu sebeple herkes, kendi nüfus kaydında yer alan hataları düzeltilmesi veya eksikliklerin giderilmesi için dava açma hakkına sahiptir. Bu davanın bizzat ilgilisi tarafından açılması gerekir. Örneğin nüfus kayıtlarında doğum tarihi hatalı olan kişinin, davayı bizzat açması ve bu hatanın düzeltilmesi talep etmesi gerekir.
Nüfus kaydının düzeltilmesi davası, kural olarak kişinin kendisi tarafından açılmakla birlikte bazı istisnai durumlarda ilgisi tarafından da açılması mümkündür. Bu kapsamda hakkında kısıtlılık kararı verilen ve kendisine yasal temsilci atanan kişiler bakımından bu davanın, vasi veya yasal temsilci tarafından açılması mümkündür.
Çocuk, Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Açabilir Mi?
Hukuk sistemimizde 18 yaşını doldurmayan kişiler çocuk olarak tanımlanmaktadır. Bu kişilerin kendi adına davalar açabilmesi için reşit olması gerekir. Reşit olma durumu çoğunlukla on sekiz yaşını doldurmuş olmakla ortaya çıkar. Bu kapsamda çocuklar, nüfus kaydının düzeltilmesi için bizzat dava açamazlar. Ancak çocuğun velayetini kullanan annenin, babanın veya her ikisinin birlikte nüfus kaydının düzeltilmesi davası açması mümkündür.
Çocuğun velayet altında olmaması durumunda kendisine bir vasi tayin edilir. Vasi tayin edilen çocuklar bakımından ise nüfus kaydının düzeltilmesi davası, bizzat vasi tarafından ve çocuğun menfaatlerini koruyacak şekilde açılabilir. Bu tür durumlarda mahkeme, velayet veya vesayet hakkı sahibinin yetkisini inceledikten sonra nüfus kaydının düzeltilmesi için gerekli şartların oluşup oluşmadığını değerlendirir ve karar verir.
Anne-Baba Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Açabilir Mi?
Çocuğun nüfus kaydında hatalar varsa anne ve baba, çocuğun nüfus kaydının düzeltilmesi için dava açabilir. Nüfus kaydında yanlış doğum tarihi, isim, soyadı, doğum yeri gibi bilgilerin düzeltilmesi veya eksik olan bilgilerin tamamlanması gerekiyorsa, baba bu talebiyle birlikte dava açabilir.
Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davasının Şartları Nelerdir?
Nüfus kaydının düzeltilmesine dair dava açılabilmesi için öncelikle ortada eksik veya hatalı tutulan bir nüfus kaydı olması gerekir. Bu eksikliğin bulunması durumunda ilgilisi tarafından davanın açılması gerekir.
Soybağının Reddi-Nüfus Kaydının Düzeltilmesi
Nüfus kaydının düzeltilmesi davası ile soybağının reddi davası arasında, davanın tarafları, dava açma süresi ve davanın ispatı bakımlarından çok önemli farklılıklar bulunmaktadır. Nitekim;
- Soybağının reddi davası, babalık karinesine dayanılarak açılmaktadır. Dolayısıyla soybağının reddi davası açılabilmesi için çocuğun ya evlilik birliği içerisinde ya da evlilik birliğinin sona ermesinden itibaren üçyüz gün içerisinde dünyaya gelmiş olması gerekir. Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında ise babalık karinesine dayanılmaz. Bu kapsamda erkek eş veya ilglisi, nüfus kütüğüne kaydedilen çocukla arasında soybağının bulunmadığının tespiti için nüfus kaydının düzeltilmesi davası açabilir.
- Soybağının reddinde nüfus kaydı kütüğe doğru şekilde tescil edilmiştir. Ancak nüfus kütüğündeki bu tescil, gerçek durumla örtüşmemektedir. örneğin çocuk, dışardan bakıldığında evlilik birliği içinde dünyaya gelmiş ve bu şekilde kaydedilmiştir. Ancak çocuk eşlerin ortak çocuğu değildir. Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında ise nüfus kaydı, baştan yanlış olarak kütüğe geçirilmiştir.
- Soybağının reddi davalarında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Nüfus kaydının düzeltilmesi davalarında görevli mahkeme ise yanlış işlemin giderilmesi amacıyla açıldığı için asliye hukuk mahkemesidir.
Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Yargılama
Nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalar, kamu düzeninin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Bu sebeple bu yönde açılacak davalarda mahkeme, öncelikle davanın açılması için gerekli şartların sağlanıp sağlanmadığını kendiliğinden değerlendirir. Bu yönde eksikliğin bulunmadığının tespit edilmesi halinde yapacağı yargılamada delilleri toplar, davayı aydınlatır ve nihayetinde nüfus kaydının hatalı olduğuna kanaat getirdiğinde davanın kabulüne karar verir.
Nüfus kaydının düzeltilmesi davalarında mahkeme tarafından verilecek kararların, hiçbir kuşkuya ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde oluşturulması ve sicilin doğru şekilde oluşturulması şarttır. Bu sebeple hazırlanacak dava dilekçesindeki taleplerin de kuşkuya yer bırakmayacak şekilde ortaya konulması gerekir.
Avukat Yaşar Öksüz’ün Milliyet’te yayınlanan yazılarını buradan okuyabilirsiniz.
Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Dna Testi
Nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalar, resmi evraklar, DNA testi ve tanık anlatımı dahil her türlü delil ile ispat edilebilir. Bu ispat vasıtalarından en önemlisi DNA testidir. Nitekim nüfus kaydındaki hataların çok önemli kısmı, yapılacak DNA testleri sonrasında ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple dava açan tarafın, mahkemeden DNA Testi talebinde bulunması gerekir.
Ancak nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalar, kamu düzenine tabi olduğu için hakimin bu davaları kendiliğinden araştırma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu sebeple davaya bakan hakim, olayı aydınlatabilmek için gerekli gördüğü delilleri kendiliğinden toplayabilir. Bu kapsamda davacı, DNA testi talebinde bulunmamış olsa dahi hakim, bu konuda kendiliğinden araştırma yapabilir. Mahkemenin bu yönde karar vermesi durumda ilgilisinin de hastaneye gitmesi ve DNA testi için üzerine düşenleri yerine getirmesi şarttır.
Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Görevli Mahkeme
Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Davanın asliye hukuk mahkemesi dışında bir mahkemede açılması durumunda görevsizlik kararı verilir ve dosya görevli asliye hukuk mahkemesine gönderilir.
Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Yetkili Mahkeme
Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında yetkili mahkeme, nüfus kaydının düzeltilmesi talebinde bulunan kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Nüfus Kaydının Düzeltilmesi Davası Zamanaşımı
Nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin davalardandır. Bu sebeple bu davalarda herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre bulunmamaktadır. Açılacak davada hakim, nüfus kaydının hatalı tutulduğunun tespit ettiği durumda, herhangi bir zamanaşımı ve hak düşürücü süreye tabi olmaksızın davanın kabulüne karar verecektir.
