Hayata kast nedeniyle boşanma davası hakkında merak ettiklerinizi bu yazımızda bulabilirsiniz. Sorularınızı, yorumlar bölümünden iletebilirsiniz. Hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuzda bizlere ulaşabilirsiniz.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Nedir?
Medeni Kanunda boşanma nedenleri sınırlı sayı ilkesi ile belirlenmiştir. Kanunda sınırlı olarak düzenlenen boşanma nedenlerinden biri de hayata kast nedeniyle boşanma davasıdır. Bu boşanma nedeni, Medeni Kanunun 162. maddesinde düzenlenmiştir. Kanundaki düzenlemeye göre eşlerden biri, diğerini öldürmek amacı ile herhangi bir davranışta bulunması halinde hayatına kast edilen eş, hayata kast nedeniyle boşanma davası açabilir.
Hayata kast nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için, diğer eşin ölümünü amaçlayan davranışlarda bulunulması gerekir. Bu kapsamda eşlerden birinin diğerini bıçaklaması, ölümüne neden olacak şekilde şiddet uygulaması veya silahla öldürmeye çalışması durumunda hayata kast nedeniyle boşanma davası açılabilir. Bu davranışlar dışında eşlerden birinin diğerini intihara yönlendirmesi veya ölümüne yardım etme gibi durumlarda da hayata kast sebebiyle boşanma davası açılması mümkündür.
Aynı şekilde eşlerden birinin, diğer eşin hayati bir sağlık sorununu tedavi ettirmemesi durumunda da bu boşanma davası açılabilir. Diğer eşin öldürmeyi amaçlayan davranışını planlaması veya tasarlaması gerekmemektedir.
Hayata kast sebebiyle boşanma, mutlak boşanma sebebidir. Bu sebeple hakim, takdir yetkisini kullanarak boşanma dışında bir karar veremez. Dolayısıyla hayata kast nedeniyle açıla boşanma davasında davacı eşin hayatına kastedildiği ispat edilirse hakim, boşanma davasının kabulüne karar vermek zorundadır.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanmada Velayet
Hayata kast nedeni ile boşanma davası açılmış ve öldürme kastı ile yapılan eylem ispat edilmiş ise çocuğun üstün yararı nedeniyle kusurlu olan eşe velayetin bırakılmaması söz konusu olur. Nitekim müşterek çocuğun, öldürme amacıyla eylemde bulunan eşe bırakılması sosyal bir risk taşımaktadır. Bu tür durumlarda hâkim, müşterek çocuğun üstün menfaatini gözeterek velayet konusunda karar verecektir. Bu hususta değerlendirme yapılması için sosyal hizmet uzmanından rapor alınmasına karar verilmesi de mümkündür.
Hayata Kast Sebebiyle Boşanmada Nafaka
Boşanma davalarında tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası olmak üzere üç ayrı nafakaya hükmedilmesi mümkündür.
Boşanma davası süresinde hükmedilen nafakaya ise tedbir nafakası denilmektedir. Tedbir nafakasının amacı boşanma davası süresince eşin maddi sıkıntıya düşmesini önlemektir. Tedbir nafakasında kusurun önemi bulunmamaktadır. Bu sebeple hayata kast sebebiyle boşanma davasında hakim, şartları oluşması halinde, eşinin hayatını kast etmeye çalışan lehine de tedbir nafakasına hükmedebilir.
İştirak nafakası ise çocuk lehine hükmedildiği için dava nedeninden bağımsızdır. Bu sebeple hayata kast nedeniyle boşanma davası açıldığı durumlarda kusurlu eş lehine dahi iştirak nafakasına hükmedilmesi mümkündür.
Yoksulluk nafakası bakımından kusur şartı aranmaktadır. Boşanma ile yoksulluğa düşen eş kusursuz veya daha az kusurlu olma şartıyla yoksulluk nafakası talebinde bulunabilir. Bu kapsamda hayata kast boşanma davasında kusurlu eş yoksulluk nafakası talebinde bulunamaz. Dolayısıyla eşinin hayatına kast eden eş, yoksulluk nafakası isteyemeyecektir.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanmada Tazminat
Boşanma davası ile birlikte evlilikteki mevcut beklentileri zarar gören kusursuz ya da daha az kusurlu olan eş, hem maddi tazminat hem de manevi tazminat talebinde bulunabilir. Hayata kast nedeniyle boşanmada hayatına kastedilen eş daha az kusurlu veya kusursuz olması muhtemeldir. Bu nedenle hayatına kast edilen eş, maddi ve manevi tazminat isteminde bulunabilmektedir.
Boşanmada tazminat, boşanma davası ile birlikte istenebileceği gibi boşanma kararının sonuçlanmasından sonra ayrı bir dava ile de istenebilmektedir.
Tazminat taleplerinin miktarının belirlenmesi konusunda ise hakimin geniş bir takdir hakkı bulunmaktadır. Bu takdir hakkı doğrultusunda hakim, boşanmaya neden olan olaylarda hayatına kast edilen eş için hakkaniyete uygun şekilde tazminata hükmedebilir. Hükmedilecek tazminat, tarafların ekonomik durumları ile eşlerin kusur durumları göz önüne alınarak belirlenir.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanmada Mal Paylaşımı
Medeni Kanunun 236. maddesinin ikinci fıkrasına göre hayata kast nedeniyle açılan boşanma davalarında hayata kast eyleminde bulunan eşin katılma alacağı azaltılabilir veya ortadan kaldırılabilir. Kanun, aynı düzenlemeyi zina sebebiyle boşanma davası bakımından da düzenlemiştir. Hâkim mal paylaşımı bakımından takdir yetkisine sahiptir ve katılma alacağının azaltılması bakımından hakkaniyete uygun bir karar verebilir.
Mal ayrılığı veya mal ortaklığı rejimini seçmiş eşler bakımından katılma alacağının azaltılması veya ortadan kaldırılması söz konusu olmaz. Katılma payının azaltılması veya kaldırılması edinilmiş mallara katılma rejimini seçen eşler için söz konusu olmaktadır.
Avukat Yaşar Öksüz’ün Milliyet’te yayınlanan yazılarını buradan okuyabilirsiniz.
Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Şartları
Türk Medeni Kanunun 162. maddesinde hayata kast nedeni ile boşanma davasının şartları düzenlenmiştir. Buna göre hayata kast sebebiyle boşanmaya karar verilebilmesi için;
– Eşin hayatına kast edilmiş olması gerekir.
Eşlerden birinin diğerini öldürmek amacıyla herhangi bir davranışının olması yeterlidir. Hayata kast eylemlerinin planlı olması veya yönteminin hiçbir önemi bulunmamaktadır. Ancak bu fiillerin eşe karşı olması şarttır. Eşin akrabalarına, yakınlarına, arkadaşlarına karşı yapılan öldürme amaçlı eylemler nedeniyle bu dava açılamaz.
– Eylemde bulunan kişi ayırt etme gücüne sahip olmalıdır.
Hayata kast nedeni ile boşanma davası özel boşanma davası türüdür ve kusur aranmaktadır. Eğer öldürme amacında bulunan eş ayırt etme gücüne sahip değilse bu durumda kusurdan söz edilemez. Bu nedenle de hayata kast nedeniyle boşanma davası açılamaz.
Hareketlerinin ve eylemlerinin farkında olan kişilere kusur sorumluluğu vardır. Bu sebeple hayata kast nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için, öldürmek kastıyla hareket eden eşin ayırt etme gücüne sahip olması gerekir. Bu kapsamda örneğin, akıl hastası eşin, diğer eşi öldürmeye çalışması durumunda hayata kast nedeniyle boşanma davası açılamaz. Bu durumlarda akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açılması gerekir.
– Öldürme kastı bulunmalıdır.
Öldürme kastı; kişinin bilerek ve isteyerek eşinin ölmesine yol açacak davranışlarda bulunmasıdır. Bu sebeple eşlerden birinin, ihmali, dikkatsizliği, tedbirsizliği gibi nedenlerde diğer eşin hayatına kast ettiği durumlarda hayata kast nedeniyle boşanma davası açılamaz. Bu durumlarda evlilik birliğinin temelden sarsılması nedeniyle boşanma davası açılabilir. Kastın varlığı hakim tarafından somut olaya göre dikkatlice incelenir.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanma Dava Açma Süresi
Hayata kast nedeniyle boşanma davalarında hayatına kast edilen eşin, diğer eşin kendisinin hayatına kast ettiğini öğrenmesinden itibaren 6 ay içinde dava açması gerekir. Bu süre içerisinde dava açılmaması durumunda dava açma kendiliğinden düşer.
Yine olayın yaşanılmasından itibaren de herhalde 5 yıl geçmesi ile hayata kast nedeni ile boşanma davası açma hakkı sona ermektedir. Bu süreler hak düşürücü süredir. Eğer bu süreler içinde hayata kast nedeni ile boşanma davası açılamazsa daha sonra açılması mümkün olmamaktadır.
Hayata Kast Nedeniyle Boşanmada Delil
Hayata kast nedeniyle boşanma davasında ispat yükü davacı üzerindedir. Bu nedenle hayata kast iddiasını davacı ispatlamak ile yükümlüdür. Hayata kast nedeni ile boşanma davasında hukuka uygun olarak elde edilmiş her türlü delil mahkemeye sunulması mümkündür. Bu tür durumlarda savcılık soruşturma dosyaları, kamera kayıtları, taraflar arasındaki whatsapp konuşmaları büyük öneme sahiptir. Ancak tüm boşanma davalarında olduğu gibi hayata kast nedeniyle boşanma davasında yemin delil olarak kullanılamamaktadır.
Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davasında Affetme
Hayatına kastedilen eş, diğer eşi affederse hayata kast nedeniyle boşanma davası açamaz. Af bakımından herhangi bir şekil şartı öngörülmemiştir. Bu nedenle af yazılı, sözlü veya örtülü olarak yapılabilmektedir. Örtülü af kişinin hareketlerinden yapılan eylemi affettiğinin anlaşılmaktadır.
Hayata Kast Bir Suç Mudur?
Hayata kast özel bir boşanma sebebi olmasıyla birlikte Türk ceza hukuku bakımından da bir suç olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle hayatına kast edilen eş, açacağı boşanma davası dışında savcılığa suç duyurusunda da bulunma hakkına sahiptir.
Dava Hangi Mahkemede Açılır?
Hayata kast nedeniyle boşanma davası bakımından görevli mahkeme aile mahkemesidir. Ancak aile mahkemesinin bulunmadığı durumlarda bu davalar, asliye hukuk mahkemesinde açılmaktadır.
Hayata kast nedeniyle boşanma davalarında yetkili mahkeme ise davacının yerleşim yeri mahkemesi veya eşlerin birlikte son altı ay oturdukları yer aile mahkemesidir.
